Α’ Εξαγορά διαγωνισμού ανάπλασης Πλ. Ελευθερίας
Α’ Εξαγορά – κωδικός συμμετοχής AA12041801
Αρχιτεκτονική Μελέτη: ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΒΕΛΓΙΡΗΣ, ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΤΣΑΡΗ, ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ, ΑΜΥΓΔΑΛΙΑ ΚΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΜΑΝΩΛΑΚΗ, αρχιτέκτονες μηχανικοί
Φυτοτεχνική Μελέτη: ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΛΟΥΡΗ, αρχιτέκτων τοπίου
Ηλεκτρο-μηχανολογική Μελέτη: ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΤΖΟΣ, μηχανολόγος μηχανικός
Οι συνθετικές επιλογές της πρότασης συνοψίζονται σε τρεις κινήσεις.
α) Προσαρμογή της πλατείας στις αστικές ροές
Η βόρεια περιοχή της πλατείας διαμορφώνεται καταλλήλως προκειμένου να λειτουργήσει ως δεσμός ανάμεσα στην ανατολική και δυτική παρειά της πλατείας. Προς αυτό το σκοπό δημιουργούνται σημεία όσμωσης ανάμεσα στην πλατεία και στα οικοδομικά τετράγωνα των οδών Μητροπόλεως, Δραγούμη και Βενιζέλου.
β) Διαχείριση των φυτεύσεων και των υλικών με γνώμονα τη βίωση των φυσικών χαρακτηριστικών της πλατείας.
Με σκοπό την αποτελεσματικότερη βίωση των φυσικών χαρακτηριστικών της πλατείας στη νότια περιοχή της νοητής ευθείας που ενώνει την οδό Καλαποθάκη και την οδό Οπλοποιού προτείνεται μια διαχείριση υλικών, η οποία αφήνει να κυριαρχήσουν τα φυσικά υλικά και η απρόσκοπτη θέα, όπως και την οργάνωση καθιστικών χώρων στην περιοχή της πλατείας και στο όριό της με τη θάλασσα.
γ) Οργάνωση του εσωτερικού χώρου της πλατείας ως πομπό νοημάτων.
Η Πλατεία Ελευθερίας είναι ένας από τους τόπους της Θεσσαλονίκης, όπου η μνήμη αποκρυσταλλώνεται χωρίς να εκφράζεται στο χώρο. Συνιστά ένα εμβληματικό τόπο για την ιστορία των ανθρώπων της Θεσσαλονίκης, καθώς στο χώρο αυτό το 1942 συγκεντρώθηκαν μέλη μιας από τις σημαντικότερες κοινότητές της προκειμένου να διαπομπευθούν και να βασανιστούν από ξένους εισβολείς.
Πρόκειται για ένα τόπο περιφρόνησης του ίδιου του χαρακτήρα της Θεσσαλονίκης, καθώς η διαχρονική συνύπαρξη των διαφορετικών κοινοτήτων της Θεσσαλονίκης έσπασε, όταν οι Εβραίοι της πόλης, οι οποίοι ποτέ δεν απομονώθηκαν σε γκέτο, συγκεντρώθηκαν σε ένα χώρο μαρτυρίου με κριτήριο την εθνικότητά τους.
Στα πλαίσια αυτής της μνήμης και με σκοπό την επικοινωνία των νοημάτων που θα μετατρέψουν το δημόσιο χώρο σε μια διδακτική χωρική οντότητα, η σύνθεση προτείνει τη χρησιμοποίηση της υλικότητας και του φωτισμού ως εργαλεία διαμόρφωσης αστικών και μνημειακών ποιοτήτων.
Κρίση Επιτροπής Διαγωνισμού
Ένα μεγάλο κεντρικό πλάτωμα καταλαμβάνει το ένα τρίτο της πλατείας από την οδό Μητροπόλεως έως την Λ. Νίκης.
Το πλάτωμα είναι υψομετρικά διαφοροποιημένο από το περιβάλλον του και η δαπεδόστρωση του γίνεται με χυτό υλικό με έντονο χρώμα στο οποίο ενσωματώνονται πάρα πολλά φωτιστικά.
Η διάταξη και το πλήθος των φωτιστικών δημιουργεί ένα επεισόδιο στον χώρο η μνημειακή υπόσταση του οποίου είναι κυρίαρχη παρά το ότι η επεξεργασία σε χώρο δραστηριοτήτων και αστικής ζωής είναι ελλιπής.
- Η πρόταση αποτελεί ένα εγχείρημα αφιέρωσης του χώρου της πλατείας στη μνήμη του διωγμού των Εβραίων της πόλης, που αναδεικνύεται με ευρηματικό τρόπο με τη χρήση φωτιστικών δαπέδου, τα οποία αναπτύσσονται στο μεγαλύτερο μέρος της πλατείας.
- Διατηρούνται στο σύνολό τους τα υπάρχοντα υψηλά δέντρα χωρίς όμως να αναπτύσσεται ιδιαίτερα το πράσινο.
- Κρίνεται ενδιαφέρουσα η αβαθής ζώνη νερού στο κέντρο της πλατείας.
- Ο προβλήτας στη θάλασσα κρίνεται υπερβολικός.
