Ανάπλαση του άξονα Αχειροποιήτου – Αγίας Σοφίας

1080 προβολές

Η μελέτη αφορά στο τμήμα του Άξονα Αχειροποιήτου – Αγίας Σοφίας, που ορίζεται από τις οδούς Μακένζυ Κινγκ και Τσιμισκή, καθώς και στην αναδιαμόρφωση των πεζοδρόμων Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου. Προκύπτει ως συνέχεια και εξέλιξη της πρότασης που απέσπασε το πρώτο βραβείο, στον σχετικό Πανελλήνιο Αρχιτεκτονικό Διαγωνισμό.

Το τμήμα αυτό του Άξονα έχει τον χαρακτήρα εμπορικού δρόμου, με σταθερό πλάτος 19,50 μέτρων. Η αντιμετώπιση του προκύπτει από την αντίληψη της ανάπλασης του συνολικού Άξονα περί ανάδειξης των ιδιαιτεροτήτων των τόπων που τον συγκροτούν, θεωρώντας τον ως ένα δυναμικό αστικό συντελεστή.

Η διαμόρφωση του στοχεύει στην υποδοχή ανεμπόδιστης πυκνής κίνησης, ως καθημερινή διέλευση και ως περίπατος, και στην παροχή τόπων, ως πεδίο δρώμενων και συλλογικών εκδηλώσεων.

O Δρόμος

 
O Δρόμος οργανώνεται σε ζώνες χρήσης με ορθολογικές επιλογές, που εξασφαλίζουν την εύρυθμη λειτουργία, και χαράξεις που ορίζουν τον χαρακτήρα και τον δυναμισμό της γραμμικότητας.
 
Ένα έγχρωμο «χαλί» από χυτό δάπεδο διατρέχει τον πεζόδρομο σε όλο του το μήκος και εισχωρεί στις πλατείες, εντείνοντας τον δυναμισμό της γραμμικότητας σε σχέση με την διάχυση του διευρυμένου χώρου.
 
Ένας αρμός «ποταμός» διατρέχει αξονικά τον Δρόμο και ορίζει δύο περιοχές: Την δυτική ως αποκλειστική χρήση πεζών, την ανατολική με ζώνη ποδηλατοδρόμου και δυνατότητα διέλευσης οχημάτων εξυπηρέτησης.
 
Στις παρειές εκατέρωθεν και μεταξύ της κεντρικής περιοχής, του «χαλιού», και της περιοχής της καθημερινής κίνησης, μία ζώνη πλάτους 2,10 μέτρων παραλαμβάνει ποικίλα αντικείμενα αστικού εξοπλισμού και άλλων εξυπηρετήσεων: Δεντροστοιχίες, Φωτιστικά σώματα, Καθιστικά, Stand Ποδηλάτων, Περίπτερα, Καλάθια Απορριμμάτων, Κάδους Απορριμμάτων, Τραπεζοκαθίσματα.

Οι Πεζόδρομοι
 
Η υπάρχουσα διαμόρφωση των δύο πεζόδρομων Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου χαρακτηρίζεται από συσσώρευση στοιχείων με περίπλοκες διατάξεις σε περιορισμένο χώρο, που δημιουργούν δυσλειτουργίες και αίσθηση δυσφορίας.
 
Προτείνεται ενιαία δαπεδόστρωση από κυβόλιθο, ως συνέχεια εκείνης της παρειάς του Άξονα Αγίας Σοφίας.
 
Οι δύο παρειές ορίζονται ως ζώνες κίνησης των πεζών. Οι διαστάσεις της βόρειας ζώνης επιτρέπουν την διέλευση οχημάτων ανάγκης. Η κεντρική ζώνη διαφοροποιείται με την προσθήκη διάσπαρτων έγχρωμων κυβόλιθων και διατίθεται για την τοποθέτηση τραπεζοκαθισμάτων και μόνιμων καθιστικών πάγκων. Ο άξονας ορίζεται από μια ρυθμική δεντροστοιχία και τη σειρά των φωτιστικών σωμάτων
 
Η υλικότητα και οι υφές
 
Τα υλικά και οι κατασκευαστικές επιλογές, χρησιμοποιούνται:

– Ως μέσα σηματοδότησης των τοπίων της πόλης και αναγνωσιμότητας των ιδιαιτεροτήτων των τόπων.
– Ως χρηστικές διευκολύνσεις των πεδίων δράσης.
– Ως ανταποκρίσεις σε ειδικές ανάγκες, όπως: αναστρεψιμότητα, ευκολία ανακατασκευής, απορροφητικότητα.

Στον Δρόμο δύο είναι τα κύρια υλικά που χρησιμοποιούνται ως σκληρά δάπεδα: ο γρανίτης σε κυβόλιθο και πλάκες, και τα χυτά τσιμεντοειδή. Οι χαρακτηρισμοί των τόπων και οι χρηστικές προσαρμογές προκύπτουν, από τα διαφορετικά μεγέθη, τις υφές, τους χρωματισμούς.
 
Ο κυβόλιθος από γρανίτη χρησιμοποιείται ως ευέλικτο μέσο γενικής δαπεδόστρωσης. Χρησιμοποιείται γκρίζος γρανίτης σε τέσσερις αποχρώσεις, ενώ σε επιλεγμένους τόπους αναμειγνύονται εντονότερα χρώματα. Δημιουργούνται εκτεταμένες ρευστές και παλλόμενες επιφάνειες στις οποίες εγγράφονται συγκεκριμένα στοιχεία και τόποι, όπως το «χαλί» από χρωματιστό χυτό δάπεδο επεξεργασμένης με κτύπημα επιφάνειας.
 
Με πλάκες γρανίτη ειδικής επεξεργασίας διαμορφώνονται:
– Τα πλαίσια των μνημείων.
– Τα πλαίσια των δέντρων, οι βάσεις των φωτιστικών σωμάτων και άλλων στοιχείων αστικού εξοπλισμού.
– Οι συλλεκτήρες των ομβρίων υδάτων και οι σχάρες απορροής.
– Τα πλαίσια οριοθέτησης επιφανειών και άλλες ειδικές κατασκευές, όπως ράμπες και εμπόδια.
 
Το Νερό

Διακριτική παρουσία νερού χαρακτηρίζει σημαντικούς τόπους του συνολικού άξονα. Στον Δρόμο σε δύο σημεία που ορίζονται από την συμβολή με τους δύο πεζόδρομους Αγίας Θεοδώρας και Γεωργίου Σταύρου, εγκαθίστανται ρηχά λιμνία από ολόσωμο μαύρο γρανίτη διαστάσεων 1,60 x 1,60 υπερυψωμένα από το δάπεδο και λαξευμένη λεκάνη σε στρογγυλό σχήμα διαμέτρου 1,40 μέτρα με περιμετρική υπερχείλιση. Το αναβλύζον νερό ανακυκλώνεται.
 
Τα στοιχεία ιστορικής αναφοράς

Μοναδικά στοιχεία της ιστορίας του πολιτισμού της Θεσσαλονίκης αποτελούν τα βυζαντινά ψηφιδωτά: του Αγίου Δημητρίου, της Ροτόντας, της Αχειροποιήτου, της Αγίας Σοφία, καθώς επίσης τα ρωμαϊκά μωσαϊκά δάπεδα.

Προτείνεται η υπαινικτική αναφορά σε επιλεγμένα σημεία της διαμόρφωσης αυτού του άξονα, που τον χαρακτηρίζει η άμεση σχέση με την βυζαντινή ιστορικότητα.

 
Ως τέτοια σημεία κρίνονται κατάλληλα:

– Τα δύο σιντριβάνια – λιμνία στον Δρόμο, οι πυθμένες των οποίων κοσμούνται με ψηφιδωτά (σχεδιασμός: Δάφνη Αγγελίδου – ζωγράφος, καθηγήτρια Α.Σ.Κ.Τ.) Η ιδέα της σχεδίασης στηρίζεται σε μια κυκλική κίνηση των ψηφίδων, που παραπέμπει στα ψηφιδωτά των βυζαντινών εκκλησιών. Παράλληλα, οι σχηματικές φόρμες που αποδίδονται με την παράθεση των ψηφίδων και οι χρωματικοί τους συσχετισμοί αποδίδουν μια κυκλική κίνηση που προκαλεί την αίσθηση μιας δίνης, σχηματοποίηση της κίνησης του νερού των σιντριβανιών.

– Ο αρμός «ποταμός» που διασχίζει τον άξονα του Δρόμου και κοσμείται από έχγρωμα πλακίδια σε απλουστερη διάταξη από αυτή των πυθμένων των σιντριβανιών.

 
Ο φωτισμός

Ο φωτισμός του δρόμου γίνεται με φωτιστικά σώματα σύγχρονου σχεδιασμού και διακριτικής παρουσίας.

Οι φωτεινές σημάνσεις – «αστικοί Φάροι» – που διατρέχουν το σύνολο της διαμόρφωσης, σηματοδοτούν τόπους και λειτουργούν ως συμβολικά ενοποιητικά στοιχεία που εμπλουτίζουν την αντιληπτική εικόνα της πόλης, έχουν τη θέση τους στα δύο άκρα αυτού του τμήματος του Δρόμου.

Κυκλοφοριακή Σήμανση

Η προτεινόμενη κατακόρυφη κυκλοφοριακή σήμανση, όπως παρουσιάζεται στο Σχέδιο Κ.01 είναι η κατ’ ελάχιστον απαιτούμενη για την ασφαλή κυκλοφορία οχημάτων και ποδηλάτων και την προστασία των πεζών. Εφαρμόζονται οι διατάξεις του Ν. 2696/99 (Κ.Ο.Κ) σε συνδυασμό με τις εγκεκριμένες ΕΤΕΠ του ΦΕΚ 2221 Β΄/30-7-2012.

Για λόγους ομοιομορφίας, χρησιμοποιούνται ιστοί και ρυθμιστικές πινακίδες όμοιου τύπου και μεγέθους με αυτές που έχουν τοποθετηθεί στους υφιστάμενους πεζοδρόμους περί την περιοχή μελέτης.  (Στύλοι από γαλβανισμένο σιδηροσωλήνα 2΄΄, συνολικού μήκους κατελάχιστον 3μ., ρυθμιστικές πινακίδες μικρού μεγέθους, δηλ. τριγωνικές πλευράς 0,60 μ., τετραγωνικές πλευράς 0,40 μ. και κυκλικές διαμέτρου 0,45 μ.)

Η ακριβής θέση των ιστών και των νέων πινακίδων οριστικοποιήθηκε βάσει και των απαιτήσεων της αρχιτεκτονικής μελέτης για την διακριτική παρουσία του αστικού εξοπλισμού.

Οι προτεινόμενες διαγραμμίσεις της οριζόντιας σήμανσης θα υλοποιηθούν με ανακλαστικό υλικό υψηλής οπισθανάκλασης σύμφωνα με τα οριζόμενα στην ΕΤΕΠ 05-04-02-00 «Οριζόντια σήμανση οδών».

Η βιοκλιματική συμπεριφορά

Επιδιώκεται η, με φυσικά κυρίως μέσα, διαρκής κλιματική άνεση της διαμόρφωσης. Ελέγχονται οι επικρατούσες συνθήκες της κάθε περιοχής, ως προς τον ηλιασμό και τους ανέμους. Περιορίζονται οι ενεργειακές ανάγκες.

Ως μέσα χρησιμοποιούνται, κατά κύριο λόγο, κατάλληλες φυτεύσεις από φυλλοβόλα δέντρα , κάθε είδους σκιάσεις, χωμάτινες επιφάνειες, εκτεταμένη χρήση ξηράς δόμησης απορροφητικών επιφανειών, υδάτινες ή διαβρεχόμενες επιφάνειες.

Δευτερευόντως χρήση ειδικών υλικών και μέσων ενεργειακής απόδοσης.