Ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του μνημειακού συνόλου των 12 Αποστόλων
Η περιοχή των 12 Αποστόλων, με μνημεία που αναδεικνύουν την λαμπρή ιστορία της πόλης και κρυμμένους αρχαιολογικούς θησαυρούς κάτω από όλη την γύρω έκταση, είναι αθέατη από τους μεγάλους οδικούς άξονες, καλά κρυμμένη πίσω από τείχη νεόδμητων πολυκατοικιών και εγκλωβισμένη ασφυκτικά μέσα στον αστικό ιστό.
Η κατάσταση επιτείνεται με τη χρησιμοποίηση του περιβάλλοντα χώρου των μνημείων για άναρχη στάθμευση. Μνημεία και μάλιστα τέτοιου βεληνεκούς χαρακτηρισμένα από την UNESCO ως παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά, έχουν ανάγκη περιβάλλοντα χώρου ικανών διαστάσεων για την ανάδειξή τους.
Ναός της ώριμης παλαιολόγειας αρχιτεκτονικής με ανθρώπινη κλίμακα και ελεύθερη έκφραση. Είναι κυρίαρχο στοιχείο της περιοχής μελέτης στο κέντρο της ομώνυμης πλατείας. Το επίπεδο έδρασης του ναού βρίσκεται χαμηλότερα από τους δρόμους που τον περιβάλλουν αποτελώντας τυπικό παράδειγμα «βυθισμένου» βυζαντινού μνημείου στην πόλη. Ο χώρος που το περιβάλλει είναι παραμελημένος και αδιαμόρφωτος.
Η κινστέρνα
Το κτίσμα ανήκει στο μοναστηριακό συγκρότημα των Αγ. Αποστόλων και θεωρείται σύγχρονο του καθολικού. Η ύπαρξή της μαρτυρεί την έντονη παρουσία του υγρού στοιχείου στη περιοχή και αποτελεί δείγμα του αρδευτικού συστήματος της Θεσσαλονίκης.
Ο πυλώνας
Επί της οδού Παπαρηγοπούλου σώζονται δύο τμήματα της πύλης εισόδου της μονής. Από την μεγάλη απόσταση από το Καθολικό φαίνεται το μεγάλο μέγεθος της μονής.
Το Οθωμανικό λουτρό
Βρίσκεται σε απόσταση από ναό και την πλατεία και δεν υπάρχει οπτική επαφή με κανένα από τα υπάρχοντα μνημεία της περιοχής. Ο πολεοδομικός ιστός το περιβάλλει ασφυκτικά εμποδίζοντας την προβολή του.
Το τείχος
Σε άμεση επαφή με την πλατεία, στο βορειοδυτικό τμήμα της δεσπόζει της περιοχής με το σημαντικό διατηρούμενο ύψος του και αποτελεί ιδανικό φόντο προβολής του ναού.
Η πλατεία
Τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ευρύτερη περιοχή της πλατείας είναι η ανάμιξη των χρήσεων εμπορίου, βιοτεχνιών, συνεργείων και η συνύπαρξη πολυώροφων νέων κτιρίων με μνημεία.
Η παντελής απουσία διαμορφωμένου δημόσιου χώρου εντείνεται από τον συνωστισμό ανθρώπων και αυτοκινήτων, και την έντονη κίνησή τους σε όλη την διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, δημιουργώντας χώρους αφιλόξενους κι αβίωτους.
Η πλατεία είναι κατ’ όνομα μόνο πλατεία, καθώς δεν υπάρχει η δυνατότητα στάσης και ανάπαυσης των πεζών αλλά χρησιμοποιείται ως χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων
Η ευρύτερη περιοχή, έχει χρήση γενικής κατοικίας με υψηλή πυκνότητα. Σημαντικό μέρος από τις πολυκατοικίες της περιοχής, έχουν ανεγερθεί την δεκαετία του 1960.
Οι οδικοί άξονες – προσβάσεις
Ο οδικός άξονας της Αγ. Δημητρίου είναι ένας από τους κύριους άξονες του ιστορικού ιστού και του κέντρου της σύγχρονης πόλης. Αποτελεί, έναν από του άξονες διαμπερούς κυκλοφορίας της πόλης και παραλαμβάνει την μεγαλύτερη κυκλοφορία στην περιοχή. Είναι μονόδρομος με κίνηση από δυτικά προς τα ανατολικά και βρίσκεται στα βόρεια της περιοχής μελέτης.
Σημαντικό κυκλοφοριακό φόρτο, τοπικής όμως σημασίας, παραλαμβάνει επίσης και η οδός Ολύμπου στα ανατολικά, που είναι μονόδρομος με κίνηση από ανατολικά προς τα δυτικά.
Οι δρόμοι προς τη δυτική και την νότια πλευρά της περιοχής μελέτης (η οδός Παπαρηγοπούλου και η οδός Κάλβου – άνοδος και κάθοδος – αντίστοιχα) διαμορφωμένες με μικρό πλάτος οδοστρώματος λειτουργούν σαν βοηθητικοί και ως εκ τούτου παραλαμβάνουν μικρά κυκλοφοριακά φορτία.
Η οδός Ζεφύρων είναι τοπικής σημασίας.
Η σπουδαιότητα των αρχαιολογικών ευρημάτων του ανασκαμμένου χώρου και των μνημείων της περιοχής, προσδίδουν καθοριστικό ρόλο στην ανάδειξη του χώρου και υπαγορεύουν χειρισμούς με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία.
Η διαχείριση του υπάρχοντος πρασίνου και η αύξησή του θα μπορούσαν να μεταβάλλουν προς το καλύτερο το μικροκλίμα της περιοχής και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων
– Ανάπτυξη ενός συστήματος πεζοδρόμων – ελεγχομένων πορειών που με κατάλληλες διαμορφώσεις, χαράξεις και υλικά θα προβάλλουν την παρουσία και την αξία των μνημείων.
– Αισθητική αναβάθμιση.
– Αύξηση και συντήρηση του πρασίνου
– Πρόβλεψη για προσπελασιμότητα για άτομα με ειδικές ανάγκες.
