Ομάδα 2 | Καλλιεργώντας την ανάμνηση

Προπάντων όμως να σχεδιάζουμε για τον πολίτη και να λαμβάνουμε αποφάσεις για το σχεδιασμό με γνώμονα την ανθρώπινη κλίμακα. Η Δράση στους Δρόμους αποτέλεσε την επιτομή αυτής ακριβώς της πρακτικής.

Τα αποτελέσματα της έρευνας υπερθεμάτισαν την ανάγκη των κατοίκων – όχι μόνο εκείνων της οδού Φιλικής Εταιρείας αλλά γενικότερα της Θεσσαλονίκης – για χώρους πρασίνου. Θεωρούν ότι η γειτονιά τους έχει αφεθεί ως άλλος αγρός Κεραμέως στην τύχη του και επιθυμούν να δουν χώρους αναψυχής εκεί όπου μέχρι πρότινος δεν είχε καμία άλλη λειτουργία πέραν της προφανούς. Να χρησιμοποιείται δηλαδή ως δρόμος.

Παρατηρήσαμε ότι η οδός Φιλικής Εταιρείας είναι από τους ελάχιστους άξονες της πόλης με απρόσκοπτη θέα προς το Λευκό Πύργο και πως το τείχος της πόλης έχει χαθεί λόγω της μεγάλης υψομετρικής διαφοράς από το επίπεδο του δρόμου.

Η πρότασή μας λοιπόν στηρίχθηκε στα τρία αυτά στοιχεία: στην ανάγκη για πράσινο, στην αξονικότητα της οδού προς το Λευκό Πύργο και στην ύπαρξη αρχαιολογικών μνημείων από την εποχή του Θεοδοσίου και του Γαλέριου. Για να επιτευχθεί αυτό έπρεπε ο δρόμος να πεζοδρομηθεί. Μόνο έτσι θα μπορεί να έρθει ο επισκέπτης σε άμεση επαφή με αυτά.

Το μόνο στοιχείο το οποίο μαρτυρά την ύπαρξη του τείχους του Γαλέριου ανάμεσα στις οδούς Τσιμισκή και Μανουσογιαννάκη είναι μία κατασκευή τριγωνικής κάτοψης η οποία αποτελούσε μέρος του. Θελήσαμε λοιπόν να επαναφέρουμε, τρόπον τινά, το υπόλοιπο τείχος. Πρότασή μας είναι να κατασκευαστεί μία διαδρομή από διαφορετικό υλικό η οποία θα λειτουργεί ως υπόμνηση της ιστορικότητας και η οποία θα διατρέχει το μήκος του παλαιού τείχους στο επίπεδο του δρόμου.

Η μνήμη ωστόσο δεν μπορεί να έχει πλήρη υλική υπόσταση. Εγγράφεται στο πλαίσιο του παρόντος και μεταβάλλεται με την πάροδο του χρόνου, σχεδόν γραμμικά, για να καταλήξει στη λήθη. Κάθε επισκέπτης αναπτύσσει διαφορετική αντίληψη για το χώρο βάσει των ερεθισμάτων τα οποία του δίνονται και σαν σύνολο προκύπτει μια ρηγματωμένη πραγματικότητα. Αυτήν ακριβώς τη ρηγμάτωση επιλέξαμε να τονίσουμε στον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν οι φυτεύσεις.

Ο πεζόδρομος “σπάει” σε σημεία, αποκαλύπτοντας περιοχές πρασίνου, άλλοτε με τη μορφή μικρών παρτεριών, άλλοτε με τη μορφή μεγαλύτερων και άλλοτε με τη μορφή κατακόρυφων φυτεύσεων. Αναρριχητικά φυτά συμβάλλουν στη δημιουργία αυτών των “μονοπατιών της μνήμης” με κορύφωση την ύπαρξη χώρου όπου οι μαθητές των γειτονικών σχολείων θα μπορούν οι ίδιοι προσωπικά να καλλιεργούν φυτά στα πλαίσια της εκπαιδευτικής δραστηριότητας, συμβάλλοντας παράλληλα στην ευαισθητοποίησή τους για χώρους πρασίνου μέσα στην πόλη.